Đau lưng mỏi gối là các triệu chứng phổ biến, hầu như ai cũng từng gặp trong đời. Tìm hiểu đau lưng mỏi gối là bệnh gì để điều trị đúng cách và hiệu quả.
Đau lưng mỏi gối là triệu chứng thường gặp ở người trung niên, cao tuổi chủ yếu do các nguyên nhân sau:
Đau do chấn thương thường dễ nhận biết. Với chấn thương nặng như gãy xương, các cơn đau thường trầm trọng và cần xử lý cấp cứu ngay. Trong các tổn thương nhẹ, thường là tổn thương phần mềm có thể kèm theo các hiện tượng sưng, đỏ, viêm tại chỗ. Khi các chấn thương này hồi phục, hiện tượng đau cũng sẽ kết thúc.
Các tư thế sinh hoạt sai như đi gù lưng, ngồi khom lưng, ngồi quá lâu liên tục không vận động gây hạn chế lưu thông mạch máu cũng là nguyên nhân phổ biến gây đau lưng mỏi gối. Với nguyên nhân này, đau thường âm ỉ, kéo dài, thời gian đầu dễ bị bỏ qua nhưng triệu chứng sẽ ngày càng nặng lên nếu thói quen không được điều chỉnh.
Thoái hóa là hiện tượng sinh lý tự nhiên diễn biến theo tuổi tác. Tuổi càng cao kết hợp với chế độ ăn uống thiếu chất, đặc biệt là các chất duy trì sức khỏe cơ xương như canxi, magie, vitamin D… gây ra các bệnh loãng xương, mòn xương, khô dịch khớp, thoái hóa khớp. Thoái hóa khớp thường gây ra các cơn đau vùng cột sống lưng, đốt sống cổ, vùng thắt lưng, đầu gối.
Đĩa đệm là những tấm đệm giữa các đốt sống có nhân nhầy nằm giữa bao bọc bởi vòng xơ bên ngoài, có chức năng giảm áp lực lên cột sống khi cơ thể hoạt động. Khi đĩa đệm suy yếu hoặc bị tổn thương, bao xơ bị mòn, gãy khiến nhân nhầy bên trong thoát ra chèn ép vào các rễ thần kinh đốt sống kích thích phản xạ đau. Đau do thoát vị đĩa đệm thường ở vùng thắt lưng – tại vùng thấp nhất của xương sống.
Thoát vị địa đệm là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây đau dây thần kinh tọa. Dây thần kinh tọa xuất phát từ phần dưới thắt lưng kéo dài đến tận ngón chân chi phối vận động và cảm giác của chân.
Khi dây thần kinh tọa bị tổn thương sẽ dẫn đến triệu chứng đau dọc theo chiều dài của nó. Người bệnh sẽ có cảm giác đau lan dọc từ lưng xuống đến lệch một bên hông, đùi, gối, gót chân. Cơn đau thường đột ngột hoặc âm ỉ kéo dài, nặng hơn khi vận động.
Gai cột sống là bệnh lý xảy ra khi những phần đầu xương mọc chìa ra như gai, cọ sát với những xương khác hoặc phần mềm xung quanh gây ra cảm giác đau đớn. Cơn đau bộc phát khi bệnh nhân di chuyển, nặng hơn sẽ lan xuống hai bên chân, đau dọc theo cột sống lưng.
Các bệnh viêm khớp cấp hoặc mạn tính như viêm khớp vai, viêm khớp gối, viêm khớp dạng thấp có thể gây ra các triệu chứng đau kèm theo các biểu hiện viêm điển hình gồm sưng, nóng, đỏ tại chỗ và sốt. Khác với chấn thương phầm mềm, viêm khớp cần được điều trị tùy theo căn nguyên gây bệnh.
Viêm gân bánh chè thường xảy ra do chấn thương vùng đầu gối hoặc ở những người thường xuyên chơi các môn thể thao mạnh. Viêm gân bánh chè có thể tự khỏi nhưng cũng có thể chuyển nặng và diễn tiến mạn tính khiến người bệnh mất hoàn toàn chức năng vận động nếu không được điều trị.
Tây y và Đông y có những biện pháp điều trị đau lưng mỏi gối khác nhau. Tây y chủ yếu có thể khắc phục nhanh những triệu chứng nhất thời hoặc can thiệp phẫu thuật phức tạp khi tình trạng nặng hơn, chi phí điều trị cao. Đông y ứng dụng các bài thuốc y học cổ truyền để giải quyết căn nguyên và giảm triệu chứng toàn thân.
Tây y thường dùng các loại thuốc phối hợp điều trị nguyên nhân và triệu chứng. Trong đó, các thuốc giảm đau như paracetamol và hay thuốc giảm đau không steroid Nsaid có tác dụng giảm triệu chứng đau lưng mỏi gối tức thời được sử dụng với hầu hết các bệnh lý gây đau lưng mỏi gối kể trên.
Một số bệnh lý có thể được chỉ định phẫu thuật để hạn chế diễn biến bệnh và các đợt bùng phát cấp tính:
Theo quan niệm của y học cổ truyền, đau lưng mỏi gối thường xuất phát từ các nguyên nhân:
Điều trị đau lưng mỏi gối theo y học cổ truyền ứng dụng các bài thuốc cổ phương có tác dụng trừ phong thấp, giảm đau, bổ can thận, lưu thông khí huyết, tiêu biểu như bài thuốc Phong tê thấp.
Hiện nay, bài thuốc này đã được ứng dụng công nghệ bào chế hiện đại thành dạng viên uống giúp người bệnh dễ mang theo, tiện dùng, tiết kiệm thời gian, công sức qua đó giúp việc điều trị trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn.
Ds. Thanh Loan