Sưng khớp ngón chân cái có nguy hiểm không?

Bị sưng khớp ngón chân cái bất thường chớ chủ quan, lơ là việc điều trị bởi tình trạng này có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý xương khớp nghiêm trọng.

Sưng khớp ngón chân cái cảnh báo bệnh lý xương khớp nguy hiểm

Sưng khớp ngón chân cái là gì? Vì sao thường bị sưng khớp ngón chân cái?

Sưng khớp ngón chân cái là tình trạng ngón chân cái bị sưng đỏ và đau nhức, ảnh hưởng khá nhiều đến sinh hoạt thường ngày. Nhiều người chủ quan nghĩ chỉ cần nghỉ ngơi thì sẽ tự khỏi tuy nhiên đây lại là biểu hiện của một số bệnh trong xương, và thường đi kèm với các dấu hiệu khác. Không ít trường hợp vì chủ quan, không khám chữa mà gặp phải những biến chứng nguy hiểm.

Các khớp ngón chân là vị trí dễ lắng đọng các tinh thể muối urat nhất, khiến người bệnh thường xuyên gặp phải những cơn đau dai dẳng. Có đến 80% người mắc các bệnh lý xương khớp gặp phải các triệu chứng liên quan đến đau khớp ngón chân cái.

Ngón chân cái cung cấp thêm lực đòn bẩy cho bàn chân khi chạy bộ, đi bộ hoặc nhảy và kết hợp với ngón út hỗ trợ duy trì sự cân bằng cơ thể khi đứng. Khi khớp ngón chân cái bị sưng đau, đồng thời những chức năng của bàn chân cũng ảnh hưởng theo, dẫn tới nhiều vấn đề.

Người bệnh nên tìm hiểu rõ nguyên nhân khớp ngón chân cái bị sưng để khắc phục tình trạng bệnh từ sớm.

Sưng khớp ngón chân cái gây đau đớn và bất tiện trong sinh hoạt

Nguyên nhân thường gặp dẫn tới sưng khớp ngón chân cái

Tình trạng sưng khớp ngón chân cái có thể bắt nguồn từ rất nhiều nguyên nhân. Vì vậy, cần xác định rõ lý do khiến bạn gặp phải vấn đề này, từ đó mới tìm được cách khắc phục phù hợp nhất.

Những yếu tố thường gặp dẫn tới sưng đau khớp ngón chân cái bao gồm:

• Lười vận động: Ngoài vận động sai cách thì tình trạng lười đi lại cũng có thể dẫn đến sưng khớp ngón chân cái. Lí do là bởi nếu không được hoạt động, lâu ngày cơ khớp sẽ dần yếu đi và không còn được linh hoạt, dễ bị tổn thương.
• Lao động nặng: Nếu thường xuyên dồn ép quá nhiều lực xuống bàn chân, những cơ quanh khớp ngón chân sẽ bị yếu dần. Vì vậy mà người lao động sẽ rất dễ bị đau và sưng khớp ngón chân cái.
• Đau khớp ngón chân cái khi đá bóng, chơi thể thao: Vận động sai cách hoặc va chạm có thể gây ảnh hưởng đến khớp ngón chân cái, thậm chí là gây chấn thương.
• Ăn uống thiếu chất, sử dụng chất kích thích: Những yếu tố này đều có thể cản trở sự hấp thụ chất và khiến cho xương khớp kém phát triển, tăng nguy cơ bị sưng và đau nhức khớp ngón chân cái.
• Các bệnh lý về xương khớp: Mắc bệnh xương khớp không chỉ khiến bạn bị sưng đau khớp ngón chân cái mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy nên người bệnh cần được thăm khám và điều trị đúng cách.

Trong số các nguyên nhân kể trên, thì tình trạng sưng khớp ngón chân cái do mắc bệnh xương khớp là nghiêm trọng nhất, và cũng là nguyên nhân phổ biến nhất. Nó có thể dẫn đến thương tật vĩnh viễn hay thậm chí là những vấn đề về sức khỏe khác.

Sưng khớp ngón chân cái gây nhiều đau đớn cho người bệnh

Biểu hiện sưng ngón chân cái thường gặp

Tùy vào nguyên nhân mà các triệu chứng sưng khớp ngón chân cái có những biểu hiện khác nhau. Trong đó, một số biểu hiện thường gặp nhất có thể kể đến như:

• Cứng khớp buổi sáng, sau khoảng 30 phút khớp sẽ giãn ra
• Có tiếng lạo xạo khi chuyển động
• Sưng, tấy khớp ngón chân cái. Dấu hiệu này dễ nhận thấy ở người mắc bệnh gout và viêm khớp dạng thấp
• Cơ bắp xung quanh khớp yếu dần
• Khóa khớp, các khớp ngón chân cái khó cử động
• Biến dạng ngón chân cái cho thấy khớp ngón chân đang có vấn đề
• Đi lại khó khăn

Ngoài ra còn một số triệu chứng kèm theo như:

• Xuất hiện vết bầm, tím
• Cảm giác nóng, rát chân
• Ngón chân lạnh đột ngột
• Các triệu chứng giống như cúm (mệt mỏi, sốt, nổi da gà…)
• Tê ngón chân cái

Biến dạng ngón chân cái thể hiện tình trạng bệnh lý nặng hay nhẹ

Các bệnh lý thường dẫn tới sưng khớp ngón chân cái

Có một số bệnh lý có biểu hiện giống nhau tuy nhiên cách điều trị sẽ khác nhau. Do vậy người bệnh nên đi khám chuyên khoa để được chẩn đoán đúng để có hướng điều trị thích hợp

1. Bệnh lý do nhiễm trùng

Nhiễm trùng ở ngón chân cái cũng gây ra tình trạng đau nhức và liên quan tới một số bệnh như:

• Viêm mô tế bào: Có thể do vi khuẩn streptococcus và staphylococcus thâm nhập qua vết thương hở ở ngón chân gây nên nhiễm trùng da.
• Nhiễm trùng xương (viêm xương): Bệnh do một loạt các vi sinh vật như vi khuẩn, nấm gây nên. Nguyên nhân có thể do:
• Vi khuẩn xâm nhập vào xương ngón chân cái qua chấn thương có vết thương hở với phần xương
• Lây lan từ nơi khác trong cơ thể tới xương theo đường máu
• Vi khuẩn đi theo ổ viêm gần đó vào xương ngón chân cái (vết loét tiểu đường)
• Sau phẫu thuật thay khớp hoặc các thủ thuật ngoại khoa
• Viêm khớp nhiễm khuẩn: do vi khuẩn sinh mủ không đặc hiệu gây nên những cơn đau nhức ngón chân cái kèm theo tình trạng sưng, nóng, đỏ tại khớp, co cơ, hạn chế vận động hoặc có thể tràn dịch khớp.

2. Bệnh lý do chấn thương

Đau khớp ngón chân cái thường có thể do va chạm vào vật gì cứng, vật nặng đè lên hoặc do ngã, tai nạn và dẫn tới một số tình trạng như:

• Bong gân: dây chằng ở ngón chân bị rách hoặc kéo căng, không ảnh hưởng tới xương
• Trật khớp: các mặt khớp hoặc đầu xương bị lệch khỏi ổ khớp
• Gãy xương: Xương bị mất tính liên tục do ngoại lực gây nên.

3. Bệnh lý do thoái hóa, viêm, tổn thương dây thần kinh

3.1. Bệnh Bunion (Hallux Valgus)

Là một dạng của khớp nối ngón chân cái với bàn chân khiến ngón chân cái bị bẻ quặp về ngón trỏ, khớp chân sưng, tấy đỏ. Nguyên nhân có thể do mang giày dép không phù hợp, di truyền hoặc do viêm khớp dạng thấp.

3.2. Bệnh viêm khớp ngón chân cái (Hallux Rigidus)

Là một rối loạn của khớp gốc ngón chân cái gây ra cứng khớp và đau khớp ngón chân. Cơn đau có thể dữ dội hơn khi thời tiết lạnh, xuất hiện tình trạng sưng, viêm. Bệnh là rối loạn phổ biến thứ hai của ngón chân cái sau bệnh Bunion và thường xảy ra ở thanh thiếu niên, người trưởng thành trong độ tuổi (30-60).

3.3. Viêm Bursa ngón chân (viêm bao hoạt dịch)

Khi bao hoạt dịch ở ngón chân bị viêm có thể gây ra các triệu chứng như sưng đau ở khớp ngón chân, cứng khớp, di chuyển khó khăn và ảnh hưởng tới sự linh hoạt của các khớp.

3.4. Bệnh gout

Bệnh gout xảy ra do nồng độ acid uric trong máu tăng cao, hình thành các tinh thể muối urat trong các khớp và gây viêm. Bệnh gút có thể ảnh hưởng tới bất kì khớp nào như khớp mắt cá chân, ngón chân, bàn chân, đầu gối, khuỷu tay. Nhiều trường hợp bệnh khởi phát với cơn đau dữ dội ở khớp ngón chân cái và các khớp bàn chân.

3.5. Bệnh lý thần kinh ngoại biên

Khi có tác động lên ngón chân cái, ảnh hưởng tới dây thần kinh ngoại biên sẽ xuất hiện các triệu chứng như tê, ngứa ran ở bàn chân, ngón chân, bàn tay, mất thăng bằng, yếu cơ.

3.6. Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là bệnh viêm mạn tính, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tự tấn công, gây viêm và đau khớp và có thể ảnh hưởng tới bất kì khớp nào trên cơ thể nhưng thường xảy ra tại các khớp nhỏ của bàn tay và bàn chân trước. Khoảng 90% người gặp viêm khớp dạng thấp có vấn đề về chân.

3.7. Thoái hóa khớp

Là dạng viêm xương khớp phổ biến nhất do chấn thương hoặc tác động của tuổi tác khiến sụn khớp hao mòn. Thoái hóa khớp có thể xảy ra ở khớp dưới cùng của ngón chân được gọi là khớp metatarsophalangeal hoặc MTP.

3.8. Viêm khớp vảy nến

Là một bệnh viêm khớp liên quan đến bệnh vảy nến gây nên tình trạng phát ban đỏ, bạc, có vảy trên da và đặc trưng bởi triệu chứng đau, cứng, sưng khớp cả đốt ngón tay và ngón chân.

Viêm đa khớp dạng thấp là một bệnh lý phức tạp gây sưng viêm nhiều khớp trên cơ thể trong đó có khớp ngón chân cái

Điều trị sưng khớp ngón chân cái

Sưng khớp ngón chân cái có thể do nhiều nguyên nhân gây nên. Vì vậy sẽ có những phác đồ điều trị riêng sau khi thăm khám và chẩn đoán nguyên nhân chính xác. Do vậy người bệnh nên tuân thủ chỉ định của bác sĩ.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị, hỗ trợ điều trị tham khảo dành cho người đau khớp ngón chân cái.

1. Thay đổi chế độ sinh hoạt

Chế độ sinh hoạt ảnh hưởng không nhỏ tới việc điều trị các bệnh lý xương khớp. Người bệnh cần lưu ý:

• Hạn chế vận động mạnh, chơi thể thao quá sức như bóng đá, chạy điền kinh, múa bale…
• Thay đổi thói quen sinh hoạt, tránh tác động lực quá lâu lên khớp ngón chân cái
• Duy trì các bài tập cải thiện tính linh hoạt của khớp ngón chân
• Đi giày dép vừa cỡ, tránh mang giày cao gót chèn ép các ngón chân, đặc biệt ngón chân cái
• Luôn khởi động trước mỗi bài tập
• Ăn uống đủ chất dinh dưỡng bằng cách:
  • Tăng cường các thức phẩm giàu omega-3, đối với người bị bệnh gout nên nạp một lượng vừa phải.
  • Bổ sung chất xơ như rau họ cải, các loại gia vị, thảo mộc trà xanh, thực phẩm giàu protein
  • Hạn chế rượu bia, đồ uống có cồn, caffeine, đồ ăn nhiều đường, thực phẩm chế biến sẵn và chiên xào.

2. Điều trị tại nhà

Điều trị tại nhà áp dụng cho các trường hợp sưng khớp ngón chân cái lần đầu, khớp sưng nhỏ, không quá ảnh hưởng tới sức khỏe. Lúc này người bệnh có thể tự theo dõi ở nhà bằng cách:

• Chườm nóng hoăc chườm lạnh để giảm sưng viêm trong trường hợp các khớp ngón chân cái sưng tấy.
• Không xoa thuốc hoặc chườm nóng hoặc lạnh với các vết thương hở, mưng mủ.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Trong thời gian điều trị, người bệnh nên để ngón chân được nghỉ ngơi, hạn chế đi lại đặc biệt không làm việc nặng, tránh tạo áp lực lên các khớp ngón chân.
• Dùng nẹp cố định: Sử dụng nẹp cố định giúp hỗ trợ giảm áp lực lên ngón chân cái khi hoạt động.

Sử dụng nẹp ngón chân cái nếu cần

3. Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu cũng là biện pháp thường được áp dụng để kiểm soát cơn đau khớp ngón chân cái. Dù mất nhiều thời gian để phát huy công dụng nhưng phương pháp này mang tới hiệu quả lâu dài và ít phát sinh rủi ro.

Các chuyên gia vật lý trị liệu sẽ tiến hành các bài tập làm tăng phạm vi chuyển động của ngón chân cái và tăng cường cơ bắp cho chân, từ đó giúp giảm đau, tăng tính linh hoạt cho các khớp.

4. Sử dụng thuốc Tây

Thuốc Tây y giúp làm giảm cơn đau và kiểm soát các triệu chứng đi kèm. Tùy vào tình trạng sức khỏe và mức độ của triệu chứng đau khớp ngón chân cái mà bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc thích hợp.

Một số loại thuốc có thể sử dụng như:

• Paracetamol giảm đau
• Thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs) như: ibuprofen, naproxen.
• Chất ức chế xanthine ozyase, allopurilnol, uricozym để hạ acid uric trong máu.
• Gel bôi tại chỗ như diclofenac (Voltaren)
• Tiêm steroid
• Thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARDs)

Điều trị bằng thuốc Tây tương đối tốn kém

5. Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương án cuối cùng nếu các phương pháp khác không mang lại hiệu quả. Trong một số trường hợp nặng dẫn tới hoại tử, gẫy xương hoặc xuất hiện các hạt tophi do bệnh gout, các bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt bỏ hoặc nối xương để giảm các cơn đau.

Sử dụng các bài thuốc Đông y giúp điều trị sưng khớp ngón chân cái

Đông y từ lâu đã được sử dụng để điều trị các chứng bệnh phong tê thấp trong đó có sưng khớp ngón chân cái. Các bài thuốc này đã được chứng minh hiệu quả qua nhiều thế hệ và thể hiện rõ thế mạnh giúp giảm đau, giảm sưng, chống viêm hiệu quả, từ đó hỗ trợ điều trị và hạn chế tái phát bệnh. Tuy nhiên không phải bài thuốc nào cũng có tác dụng như nhau và càng ít bài thuốc có hiệu quả thực sự. Người bệnh nên chọn những sản phẩm được nghiên cứu và sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt, được kiểm soát chất lượng và phân phối bởi các công ty Dược uy tín tiêu biểu như Phong tê thấp Nhất Nhất của công ty Dược phẩm Nhất Nhất.

Phong tê thấp Nhất Nhất được sản xuất từ bài thuốc bí truyền tại nhà máy đạt chuẩn GMP – WHO, có tác dụng trừ tê thấp, đau nhức, sưng khớp hiệu quả. Sản phẩm phù hợp để điều trị các bệnh viêm khớp, viêm đa khớp dạng thấp, thoái hóa đốt sống cổ, đốt sống lưng, đau thần kinh tọa, thần kinh liên sườn, đau nhức xương, mỏi, tê buốt chân tay.

Hải Đồng