Thoái hóa khớp ngón tay cái: Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Thoái hóa khớp ngón tay cái là tình trạng nhiều người cao tuổi gặp phải khi sụn trong khớp xương mòn đi gây sưng đau. Nhận biết sớm các dấu hiệu thoái hóa khớp ngón tay cái để có phương pháp điều trị sớm.

Thoái hóa khớp ngón tay cái thường xảy ra sau tuổi 50 và thường gặp ở nữ nhiều hơn nam giới. Bác sĩ có thể gọi tình trạng này là viêm khớp ngón tay cái.

Cấu tạo khớp ngón tay cái

Khớp là nơi hai xương gặp nhau. Khớp ngón tay cái là loại khớp yên ngựa, do xương tạo thành một phần của khớp bị lõm ở một đầu và nhìn như yên ngựa. Đầu xương còn lại lồi ra và nhìn tương tự như một người cưỡi ngựa. Loại khớp này khác với khớp ổ bi như khớp đầu gối hoặc khuỷu tay.

Khớp ngón tay cái là khớp yên ngựa nên rất linh hoạt khi chuyển động. Trong khi các khớp giữa các xương ngón tay của bạn là loại khớp bản lề thì chuyển động của khớp ngón tay cái lại linh hoạt hơn nhiều. Chúng không chỉ có hoạt động tới và lui mà còn có thể gập duỗi.

Chính vì ngón tay cái vận động nhiều hơn mà khớp này nhanh bị thoái hóa hơn các loại khớp khác.

Thoái hóa khớp ngón tay cái là gì?

Thoái hóa khớp ngón tay cái là sự mài mòn của sụn ở lớp yên ngựa của ngón tay cái. Thoái hóa khớp gây sưng, viêm và kích ứng khớp.

Thoái hóa khớp nghĩa là sụn khớp của bạn bị mài mòn khi tuổi tác tăng lên. Loại viêm khớp ngón tay cái là loại viêm khớp phổ biến thứ 2 ở bàn tay và là loại viêm khớp ngón tay phổ biến nhất. Một số loại bệnh khác như Lupus hoặc viêm khớp dạng thấp cũng có thể khiến khớp của bạn bị ảnh hưởng.

Nếu như khớp ngón tay cái của bạn sưng đau khiến cho ngón tay khó có thể xoay hoặc cầm nắm đồ vật thì có thể chứng tỏ bạn đang bị thoái hóa khớp. Các chấn thương hoặc gãy xương cũng có thể ảnh hưởng khiến cho bệnh tiến triển.

Dấu hiệu nhận biết thoái hóa khớp ngón tay cái

Khi bị thoái hóa khớp ngón tay cái thì bạn sẽ nhận thấy ngón tay không thể hoạt động như bình thường được. Bởi dây chằng của khớp bị mòn, khớp yên ngựa sẽ lỏng ra và không ở đúng vị trí của nó. Khi sụn bị mòn đi bạn sẽ mất lớp đệm cho xương. Hệ quả gây ra nhiều đau đớn và tổn thương cho khớp ngón tay cái. Hệ quả là gây ra đau đơn và tổn thương cho khớp ngón tay cái.

Khi bị đau, bạn có thể ngừng sử dụng ngón tay cái để giúp phần nào giảm bớt đau do thoái hóa khớp.

Tuy nhiên nến bệnh tiến triển tiếp tục thì bạn sẽ rất khó khăn khi đóng mở cửa, vặn nắp lọ hoặc tham gia một số hoạt động khác.

Các triệu chứng khác của thoái hóa khớp ngón tay cái gồm:

• Sưng, cứng và đau ở gốc ngón tay cái.
• Giảm sức mạnh khi cầm nắm các vật khác.
• Bị sưng to ở khớp của gốc ngón tay cái.

Theo thống kê thì phụ nữ trên 50 tuổi có nguy cơ bị thoái hóa khớp ngón tay cái cao hơn nam giới tới 30%.

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ

Thoái hóa khớp ngón tay cái là một phần của quá trình lão hóa thông thường. Những người trước đây đã từng bị gãy xương hoặc gặp các chấn thương khác đối với ngón tay cái cũng có nhiều nguy cơ bị viêm khớp ngón tay cái hơn.

Một số nguy cơ gồm:

• Béo phì
• Sở thích hoặc phải làm việc gây áp lực lên cho khớp ngón tay cái
• Làm việc trên máy tính trong thời gian dài
• Mắc bệnh ảnh hưởng tới sụn, như viêm khớp dạng thấp

Khám để chẩn đoán thoái hóa khớp như thế nào?

Bác sĩ sẽ đặt ra một số câu hỏi để đánh giá được tình trạng bệnh như:

• Mức độ đau tay vào hiện tại
• Các chuyển động nào khiến cho cơn đau tệ hơn
• Hỏi về các chấn thương ở ngón tay trước đó

Bác sĩ cũng thực hiện một số bài kiểm tra vận động khớp đơn giản, chẳng hạn như giữ khớp ngón tay cái trong khi người đó di chuyển ngón tay để kiểm tra phạm vi vận động. Khi đó, bác sĩ có thể cảm nhận được âm thanh của khớp hoặc những va chạm giữa các khớp xương.

Bác sĩ cũng có thể đánh giá xem khớp có ấm hơn các mô xung quanh không, mềm hay có sưng to không?

Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định chụp X – quang để kiểm tra xem có bị lắng đọng canxi, gai xương hoặc các khu vực bị thoái hóa hay không.

Điều trị và kiểm soát tình trạng thoái hóa khớp ngón tay cái

Tùy vào mức độ nghiêm trọng và các triệu chứng viêm khớp ngón cái sẽ giúp có các phương pháp điều trị phù hợp. Tuy nhiên, bạn nên nhớ thoái hóa khớp là một bệnh tiến triển, nghĩa là sẽ trở nên tệ hơn theo thời gian. Không có loại thuốc nào có thể ngăn cản sự tiến triển của tình trạng viêm khớp.

Phương pháp điều trị và kiểm soát sẽ giúp giảm đau và cải thiện chức năng cho ngón tay cái.

Phương pháp điều trị không phẫu thuật

Trong giai đoạn đầu bị thoái hóa khớp thì có thể áp dụng một số biện pháp:

• Chườm nóng hoặc chườm lạnh từ 5 – 15 phút vài lần mỗi ngày.
• Sử dụng thuốc chống viêm, như aspirin hoặc ibuprofen.
• Sử dụng nẹp hỗ trợ để giảm chuyển động của ngón tay cái.
• Tiêm steroid tùy thuộc vào mức độ thoái hóa của khớp ngón tay cái.

Điều trị phẫu thuật

Trường hợp viêm khớp ngón tay cái tiến triển nặng hơn và không thể nào kiểm soát được cơn đau thì bạn có thể cân nhắc phẫu thuật. Có một số loại phẫu thuật cho tình trạng này như:

• Hợp nhất xương: Bác sĩ sẽ đề nghị hợp nhất các khớp ngón tay cái của bạn với nhau. Điều này sẽ làm giảm khả năng vận động của ngón tay cái nhưng sẽ giúp giảm đau và giảm triệu chứng khác.
• Cắt bỏ hình thang: Loại bỏ một xương nhỏ trong khớp ngón tay cái là một hình thang giúp bác sĩ phẫu thuật đệm hoặc đình chỉ khớp, giảm đau. Sau đó, bác sĩ sẽ thực hiện tái tạo dây chằng bổ sung.
• Cấy ghép: Một số loại vật liệu cấy ghép sẽ được đưa vào khớp ngón tay cái. Các chất này có thể giúp cải thiện sự ổn định của khớp và hoạt động như rào cản giữa các khớp xương, tránh va chạm gây đau.

Người bệnh sẽ cần 8 tuần cho tới 1 năm để hồi phục trở lại sau khi phẫu thuật ngón tay cái. Trong thời gian này, bạn có thể cần làm việc cho nhà vật lý trị liệu để nhanh trở lại bình thường.

Kết hợp sử dụng thuốc đông y Phong Tê Thấp trị bệnh

Trong giai đoạn đầu khi mới phát hiện tình trạng thoái hóa khớp ngón tay thì bên cạnh dùng thuốc Tây điều trị giảm đau thì xu hướng chữa trị mới hiện nay là dùng thuốc Đông y. Thuốc Phong tê thấp Đông y có tác dụng trừ tê thấp, giảm đau nhức và sưng khớp hiệu quả. Tuy tác dụng thuốc Đông y sẽ chậm hơn nhưng đem lại hiệu quả lâu dài và không gây tác dụng phụ.

Hiện nay, bài thuốc Phong tê thấp Đông y bí truyền đã được chuyển giao cho nhà máy dược phẩm Nhất Nhất chuẩn GMP-WHO để sản xuất dưới dạng viên nén tiện dụng. Sản phẩm có bán tại các nhà thuốc trên toàn quốc.

Đào Tâm