Thoái hóa khớp là một bệnh lý thường gặp có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng vận động. Việc điều trị và ngăn ngừa thoái hóa khớp có thể thực hiện được nếu biết cách.
Thoái hóa khớp là bệnh lý mạn tính về xương khớp thường gặp ở những người trên 40 tuổi, đặc biệt là sau 60 tuổi. Tuy nhiên càng ngày bệnh càng có xu hướng trẻ hóa và có thể gặp ở cả những người trẻ tuổi thường xuyên phải lao động nặng hoặc ít vận động.
Theo thống kê, ở Việt Nam thoái hóa khớp chiếm 10,41% các bệnh về xương khớp. Hiện nay khoảng 30% người trên 35 tuổi, 60% người trên 65 và 85% người trên tuổi 80 có nguy cơ mắc thoái hóa khớp. Khoảng 2/3 số bệnh nhân là phụ nữ. Sau tuổi 45, tỷ lệ nữ giới mắc bệnh cao hơn nam giới (gấp khoảng 1,5-2 lần).
Thoái hóa khớp được đặc trưng bởi tình trạng lớp sụn khớp và đĩa đệm bị thoái hóa, suy yếu dần kèm theo các triệu chứng như viêm, giảm dịch nhầy bôi trơn tại các khớp. Điều này khiến việc cử động của các khớp cũng bị ảnh hưởng, gây ra các triệu chứng đau và cứng khớp. Hầu hết các khớp trong cơ thể đều có nguy cơ bị thoái hóa nhưng thường gặp nhất là các khớp sau đây:
Thoái hóa khớp thường xảy ra khi quá trình tái tạo và thoái hóa sụn khớp bên trong cơ thể bị mất cân bằng. Lúc này quá trình thoái hóa diễn ra nhanh hơn khiến cho lớp đĩa đệm và sụn bị hao mòn, gây ra các tổn thương ở hai đầu xương. Tình trạng này có thể xảy ra do rất nhiều nguyên nhân khác nhau có thể kể đến như:
Thoái hóa khớp có thể là hậu quả của một số bệnh lý xương khớp như loãng xương, viêm khớp dạng thấp, nhiễm trùng khớp,… Việc chẩn đoán các bệnh lý về xương khớp cần được thực hiện càng sớm càng tốt tại các cơ sở chuyên khoa để được tư vấn điều trị chính xác.
Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thoái hóa khớp. Tuổi tác càng cao thì quá trình lão hóa tự nhiên bên trong cơ thể diễn ra càng nhanh chóng, hệ thống xương khớp cũng bị ảnh hưởng và suy yếu dần. Thông thường, bệnh thoái hóa khớp thường gặp nhất là những người ngoài độ tuổi 40.
Thừa cân, béo phì sẽ khiến trọng lượng cơ thể gây áp lực lên các khớp đặc biệt là cột sống và khớp gối. Tình trạng này diễn ra trong thời gian dài sẽ khiến khớp và hệ thống dây chằng bị tổn thương và gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
>> Xem thêm Các mức độ thoái hóa khớp gối và cách điều trị đem lại hiệu quả cao
Ngồi làm việc, nằm ngủ hoặc cúi gập người sai tư thế đều có tác động tiêu cực đến hệ thống xương khớp, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Ngoài ra, nếu tính chất công việc của người bệnh phải thường xuyên mang vác vật nặng, ngồi hoặc đứng một chỗ quá lâu sẽ khiến cho việc lưu thông máu đi nuôi dưỡng xương khớp bị cản trở từ đó chúng dễ bị suy yếu và tổn thương hơn.
Luyện tập thể dục thể thao quá độ hoặc không đúng cách gây chấn thương tại các khớp. Nếu người bệnh không điều trị và chăm sóc đúng cách sẽ khiến cho quá trình thoái hóa diễn ra nhanh chóng hơn so với bình thường.
Không bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể cũng là nguyên nhân gây thoái hóa khớp khá phổ biến. Đặc biệt, nếu cơ thể thiếu hụt các yếu tố như canxi, glucosamine và chondroitin sẽ khiến cho mật độ xương giảm dần, điều này khiến cho hệ thống sụn khớp dễ bị bào mòn và thoái hóa hơn.
Các triệu chứng của thoái hóa khớp thường khác nhau giữa các bệnh nhân tùy thuộc vào tình trạng bệnh và khớp bị thoái hóa. Có một số triệu chứng điển hình như sau:
Đây là triệu chứng thường gặp nhất khi bị thoái hóa khớp. Các cơn đau thường xuất hiện âm ỉ hoặc cấp tính gây ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động. Ở giai đoạn nhẹ, các cơn đau này chỉ xuất hiện khi người bệnh vận động khớp và biến mất nhanh chóng sau đó, lâu dần sẽ gây ra các cơn đau nhức dữ dội và kéo dài. Đặc biệt, khi thời tiết có sự thay đổi chuyển lạnh đột ngột sẽ khiến cơn đau trở nên trầm trọng hơn.
Thoái hóa khớp là tình trạng sụn và đĩa đệm ở giữa hai đầu xương bị hao mòn, dịch nhầy bôi trơn cũng giảm dần. Nếu người bệnh di chuyển, các đầu xương sẽ cọ xát vào nhau phát ra tiếng kêu lạo xạo kèm theo đau nhức dữ dội. Người bệnh có thể nhận biết rõ ràng triệu chứng này khi vận động mạnh.
Khớp bị thoái hóa đồng nghĩa với khả năng vận động của người bệnh cũng bị ảnh hưởng. Lúc này, người bệnh sẽ rất khó khăn trong việc thực hiện một số tư thế như cúi sát đất, quay cổ, bê vác đồ…
Triệu chứng cứng khớp thường sẽ xuất hiện đi kèm theo các cơn đau, đặc biệt là vào mỗi buổi sáng sớm sau khi ngủ dậy và kéo dài trên 30 phút. Lúc này các khớp bị đau sẽ không thể cử động, tình trạng này sẽ giảm dần nếu người bệnh nghỉ ngơi đủ. Nếu để bệnh kéo dài thì triệu chứng cứng khớp sẽ kéo dài dai dẳng, gây ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động và đời sống sinh hoạt hàng ngày.
Ở những trường hợp thoái hóa khớp diễn ra trong thời gian dài nếu không có các biện pháp can thiệp đúng cách sẽ gây ra các triệu chứng nguy hiểm hơn như biến dạng các khớp bị tổn thương, vùng cơ xung quanh khớp tổn thương không được vận động trong thời gian dài sẽ gây teo cơ, đầu gối bị lệch khỏi trục,…
Người bị thoái hóa khớp nên xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh và khoa học, tăng các thực phẩm chống oxy hóa và kháng viêm, giảm các thực phẩm gây viêm trong cơ thể.
Những thực phẩm mà người bệnh thoái hóa khớp nên bổ sung vào chế độ ăn uống gồm: thực phẩm giàu omega-3 (cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá trích và cá mòi); ăn nhiều trái cây và rau xanh (táo, hành tây, hẹ tây và dâu tây,…); các thực phẩm giàu vitamin C (cam, ớt đỏ, dâu tây, bông cải xanh, bắp cải…).
Tuy vậy, thực phẩm chỉ giúp hỗ trợ phần nào, không thể thay thế được các biện pháp điều trị. Bởi vậy, ngoài việc chú trọng thoái hóa khớp nên ăn gì, người bệnh cũng nên tham khảo sử dụng thuốc điều trị và ngăn ngừa thoái hóa khớp.
Bài thuốc điều trị và ngăn ngừa thoái hóa khớp
Trong Đông y tình trạng thoái hóa khớp được quy về bệnh lý phong tê thấp. Đây là chứng bệnh do hàn thấp xâm nhập vào cơ thể suy yếu, gây nên các tình trạng sưng đau ở các khớp xương. Đông y chủ trị phong tê thấp bằng bài thuốc tổng hòa các vị dược liệu để đạt được tác dụng:
Tuy nhiên, không phải bài thuốc nào cũng có tác dụng như nhau, do có thể cùng một thành phần nhưng liều lượng và cách bào chế thuốc trong Đông y sẽ mang lại những đáp ứng điều trị rất khác nhau. Do vậy để lựa chọn được bài thuốc trị phong tê thấp hiệu quả, người bệnh nên chú ý đến đơn vị sản xuất bài thuốc này và ưu tiên lựa chọn những sản phẩm được nghiên cứu và sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt, được kiểm soát chất lượng và phân phối bởi các công ty Dược uy tín, tiêu biểu như Phong tê thấp Nhất Nhất do Dược phẩm Nhất Nhất sản xuất.
Phong tê thấp Nhất Nhất được sản xuất từ bài thuốc bí truyền tại nhà máy đạt chuẩn GMP-WHO, có tác dụng trừ tê thấp, đau nhức, sưng khớp hiệu quả. Sản phẩm phù hợp để điều trị các bệnh viêm khớp, viêm đa khớp dạng thấp, thoái hóa đốt sống cổ, đốt sống lưng, đau thần kinh tọa, thần kinh liên sườn, đau nhức xương, mỏi, tê buốt chân tay.
Sản phẩm có bán tại các nhà thuốc trên toàn quốc.
Nguyên An