Cột sống cổ có đặc điểm giải phẫu rất đặc biệt, có liên quan trực tiếp tới tuỷ sống, các rễ thần kinh, mạch máu ở vùng cổ. Do đó bệnh lý đau vai cổ cần được chẩn đoán và điều trị ngay để tránh các biến chứng nghiêm trọng.
Đau vai mỏi cổ là bệnh lý rất phổ biến, thường gặp ở những người trong độ tuổi trung niên trên 40 tuổi, khi mà các đốt sống bắt đầu có dấu hiệu thoái hóa. Bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra, làm ảnh hưởng đến năng suất lao động và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên các nghiên cứu gần đây cho thấy đau vai cổ dần có xu hướng trẻ hóa và gặp ở nhiều người trẻ tuổi chỉ chừng trên 25 tuổi. Đây là tình trạng bệnh lý phức tạp, cần được điều trị sớm để tránh các biến chứng nguy hiểm sau này.
Đau vai cổ là tình trạng cơ vùng vai cổ co cứng gây đau, kèm theo các hạn chế vận động khi quay đầu hoặc nâng tay. Bệnh thường xuất hiện vào buổi sáng và có liên quan đến hệ thống cơ xương khớp và mạch máu vùng vai cổ.
Chứng đau vai cổ do nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân hàng đầu là bệnh lý thoái hóa cột sống cổ. Tuy nhiên vẫn phải loại trừ các bệnh lý khác như viêm, u, chấn thương cột sống cổ, bệnh bẩm sinh…
Bệnh lý vùng vai cổ về cơ bản là rất phức tạp nên các biểu hiện lâm sàng cũng rất đa dạng, được chia làm các hội chứng khác nhau với biểu hiện riêng biệt như sau:
Thoái hóa cột sống cổ là bệnh lý ở các đốt sống cổ, bắt đầu bằng những hiện tượng hư khớp ở các diện đốt sống, đĩa đệm đốt tới các bao hoạt dịch, dây chằng, dần dần về sau xuất hiện hiện tượng thoái hóa các đốt sống, gây đau vùng cổ, nhất là khi vận động vùng cổ. Thoái hóa cột sống cổ là bệnh lý mạn tính khá phổ biến, tiến triển chậm có thể gặp thoái hóa ở bất kỳ đoạn nào, đoạn C5-C6-C7 là thường gặp nhất.
Triệu chứng thoái hóa cột sống cổ: hầu hết các trường hợp thoái hóa cột sống cổ thường không có biểu hiện gì đặc biệt trong một thời gian dài. Khi các triệu chứng xuất hiện các biểu hiện thường thấy nhất đó là người bệnh có các cảm giác đau, mỏi, nhức, khó vận động vùng cổ. Hầu hết các bệnh nhân bị thoái hóa cột sống cổ luôn có cảm giác đau buốt khó chịu, xuất hiện ngay cả khi nghỉ ngơi, mọi cử động đều gây nên đau đớn.
Người bệnh không thấy có cảm giác khác thường nhưng sau đó, những triệu chứng sau:
Thực hiện các động tác ở cổ bị vướng và đau thậm chí có thể thỉnh thoảng bị vẹo cổ.
Là tình trạng đau vùng cột sống cổ và co cứng cơ cạnh cổ, cảm giác cứng gáy sau thời gian làm việc căng thẳng, khi cúi đầu lâu, sau khi tắm nước lạnh, thời tiết thay đổi…
Biểu hiện bệnh có đau ê ẩm đốt sống cổ khi ngủ dậy, phải nghiêng đầu về bên đau, vai bên đau nâng cao hơn bên lành, vận động cột sống cổ các phía hạn chế. Đau tăng khi vận động, cử động cổ có khi nghe thấy tiếng “lạo xạo”.
Đây là tình trạng đau vùng cổ lan xuống bả vai, cánh tay, cẳng tay, ngón tay. Người bệnh có cảm giác đau sâu trong cơ xương, nhức nhối khó chịu, đau tăng khi đi, đứng, ngồi lâu, khi ho, hắt hơi, đau giảm khi trọng tải trên cột sống giảm.
Một số trường hợp người bệnh cũng có thể thấy cảm giác tê bì, kiến bò, rối loạn cảm giác, rối loạn vận động, yếu một số cơ của chi trên và hạn chế vận động do đau; teo cơ chi trên…
Đặc trưng bởi những cơn đau đầu ở vùng chẩm, đau lan tới đỉnh đầu, thái dương, hốc mắt, đau một hoặc hai bên và hay đau vào buổi sáng, đau thon thót từng cơn. Người bệnh có thể thấy cảm giác chóng mặt chòng chành, mất thăng bằng diễn ra đột ngột, nhất là khi quay đầu, kèm theo ù tai, như ve kêu trong tai, giảm thính lực tạm thời. Đau tai, đau lan ra sau tai, đau ở một tư thế nhất định của đầu. Mờ mắt, tối sầm mắt khi thay đổi tư thế.
Trường hợp nặng có cơn ngất đột ngột, có thể kèm đau đầu hoặc mất ý thức tạm thời.
Rối loạn thần kinh thực vật là bệnh lý phức tạp, người bệnh gặp phải nhiều hội chứng khác nhau khi mắc bệnh này và ảnh hưởng đa cơ quan, đa chức năng trong cơ thể như hệ tuần hoàn suy giảm dẫn tới đau đầu chóng mặt, hệ hô hấp ảnh hưởng dẫn tới khó thở, hụt hơi… Bệnh cũng ảnh hưởng đến hệ cơ xương khớp gây viêm quanh khớp vai: đau ở vai, khó hoạt động khớp vai, nhất là khi dang tay và xoay cánh tay vào trong hoặc giơ lên đầu. Đau lan xung quanh khớp vai, thường đau âm ỉ về ban đêm, hạn chế vận động khớp vai, teo cơ ở vai… và đau lan đến cổ.
Đây là tình trạng tủy sống bị chèn ép thường do tổn thương bên ngoài tủy sống gây ra (một số trường hợp có thể do khối u chèn ép bên trong). Bệnh nhân có các biểu hiện đặc trưng như rất đau mỏi vai cổ, đau lan xuống tay, hai bàn tay mất cảm giác nên mất khéo léo, tê bì các đầu ngón tay làm cho cử động vụng về, không làm được các động tác chính xác.
Chèn ép tủy sống cũng gây tình trạng hai chân hay chỉ một chân yếu, đi bộ khó khăn, dễ mỏi, dần dần thay đổi dáng đi, đi không vững, hai chân dang rộng và hay bị mất thăng bằng. Trường hợp nặng không đi lại được.
Ngoài ra có thể gây rối loạn cơ thắt: lúc đầu là khó đi tiểu, về sau tiểu tiện không tự chủ, không giữ được nước tiểu.
Đau vai cổ thường xuyên có nhiều nguyên nhân cả bệnh lý và không bệnh lý như đã nói ở trên, bệnh nhân cần đi khám để biết rõ nguyên nhân, không được chủ quan coi thường bệnh vì sẽ không thể biết được những biến chứng có thể xảy đến nếu điều trị sai cách.
Người bệnh cần tránh nghe những lời mách chữa bệnh vô căn cứ, những bài thuốc bắc, thuốc nam, thuốc đông y không rõ nguồn gốc. Việc sử dụng thuốc, dù là thuốc đông y, nếu không đúng vẫn có thể gây ra những tác dụng phụ không thể lường trước được. Chưa kể tới việc thuốc trôi nổi có thể là các loại thuốc nhập lậu, thuốc không được cấp phép, bị trộn các biệt dược nguy hiểm. Hậu quả để lại khi sử dụng các loại thuốc này là cực kỳ nguy hiểm, thậm chí có thể nguy hiểm tới tính mạng.
Tự điều trị tại nhà với tình trạng đau vai cổ được sử dụng khi các nguyên nhân gây đau là nguyên nhân cơ học và cũng mang lại hiệu quả nhất định. Có một số phương pháp đơn giản như:
Theo Đông y, căn nguyên các bệnh lý về xương khớp là do bệnh phong thấp gây nên. Nếu người bệnh đau vai cổ do bệnh lý, việc dùng bài thuốc Phong tê thấp để điều trị bệnh phong thấp là biện pháp đem lại hiệu quả cao.
Bài thuốc Phong tê thấp nổi tiếng trong dân gian với 8 vị dược liệu quý (Mã tiền chế, Đương quy, Đỗ trọng, Ngưu tất, Quế chi, Thương truật, Độc hoạt, Thổ phục linh) đã được áp dụng để điều trị chứng bệnh phong thấp từ lâu đời. Thuốc không chỉ điều trị các triệu chứng sưng đau xương khớp mà còn tăng cường chính khí trong cơ thể, để dương khí không bị thoát ra ngoài, không gây tắc nghẽn và rối loạn đường dẫn khí trong cơ thể. Nhờ vậy, kiên trì dùng thuốc sẽ giúp ngăn ngừa và hạn chế bệnh tái phát.
Có nhiều loại thuốc Phong tê thấp ra đời từ bài thuốc Phong tê thấp, tuy nhiên hiệu quả có thể rất khác nhau, tùy thuộc vào thành phần, liều lượng và quy trình sản xuất.
Để lựa chọn được bài thuốc trị Phong tê thấp hiệu quả, người bệnh nên chú ý đến đơn vị sản xuất bài thuốc này và ưu tiên lựa chọn những sản phẩm được nghiên cứu và sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt, được kiểm soát chất lượng và phân phối bởi các công ty Dược uy tín, tiêu biểu như Phong Tê Thấp Nhất Nhất do Dược phẩm Nhất Nhất sản xuất. Phong Tê Thấp Nhất Nhất được sản xuất từ bài thuốc bí truyền tại nhà máy đạt chuẩn GMP-WHO, có tác dụng trừ tê thấp, đau nhức, sưng khớp hiệu quả. Sản phẩm phù hợp để điều trị các bệnh viêm khớp, viêm đa khớp dạng thấp, thoái hóa đốt sống cổ, đốt sống lưng, đau thần kinh tọa, thần kinh liên sườn, đau nhức xương, mỏi, tê buốt chân tay.
Đau vai cổ là một bệnh lý thường gặp và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Nếu là dấu hiệu của bệnh lý xương khớp tiềm ẩn, cần chủ động thăm khám để phát hiện và điều trị kịp thời, tránh để bệnh tiến triển gây ra những biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, người bệnh cũng không nên quá lo lắng, hãy theo dõi bệnh và tới khám tại các cơ sở chữa bệnh uy tín, tình trạng đau vai đau cổ sẽ được khắc phục.
Nguyên An